Slag bij Midway

Hoewel Willem Slooten van de slag bij Midway maar zijdelings melding maakt, beschouwen militair historici deze ‘vergeldingsactie voor Pearl Harbour’ als een van de belangrijkste zeeslagen ooit, op één lijn met de slag bij Trafalgar uit 1805 en de slag bij Salamis uit de Oudheid.

De slag bij Midway vond plaats op 4 juni 1942, een half jaar na de onverwachte Japanse aanval op Pearl Harbor. Voor het eerst wisten de Amerikanen een beslissende dreun uit te delen aan de tot dan toe oppermachtige Japanse Keizerlijke Marine.

Midway is een nauwelijks bewoonde eilandengroep in de Stille Oceaan, ongeveer halverwege Hawaï en Tokio (vandaar de naam), sinds 1867 in bezit van de VS. De Japanners waren uit op de verovering als laatste stap voor de verovering van Hawaï – toen nog geen staat maar een territorium van de VS. De legendarische admiraal Yamamoto trachtte de Amerikaanse marine van Midway weg te lokken door een gelijktijdige aanval op de Aleoeten (ook Amerikaans, bij Alaska) maar de Amerikaanse marine doorzag deze opzet omdat ze erin geslaagd was de Japanse communicatiecodes te kraken. Bij Midway stuitten de Japanners dus op een onverwacht grote tegenstand.

De Japanse vloot was ongekend groot: vier vliegdekschepen, acht kruisers, zestien onderzeeërs en nog vele andere vaartuigen. De vliegdekschepen herbergden 250 vliegtuigen, waaronder de beruchte Zero-jagers. De Amerikanen, onder leiding van de al even legendarische admiraal Nimitz, konden daar maar drie vliegdekschepen tegenoverstellen. Maar ze hadden wel de beschikking over radar. Dat hadden de Japanners nog niet. Bovendien hadden de Verenigde Staten op het betwiste Midway een vliegbasis.

Door een combinatie van volharding, vernuft, moed en een flinke dosis geluk wist een Amerikaans verkenningsvliegtuig in de uitgestrekte Stille Oceaan de positie van de Japanse vloot te achterhalen, terwijl de Japanners geen flauw idee hadden waar de Amerikaanse schepen zich ophielden. Dit gaf de Amerikanen de gelegenheid om met 116 vliegtuigen, voornamelijk Dauntless-duikbommenwerpers, een zware slag toe te brengen. In slechts vier minuten, om precies te zijn op 4 juni 1942 van 10:22 tot 10:26 uur, gingen drie van de vier Japanse vliegdekschepen verloren, waaronder het vlaggenschip Akagi. De Japanners achterhaalden na enkele uren alsnog de positie van het Amerikaanse vliegdekschip Yorktown, maar slaagden er alleen in dit te beschadigen. De schade werd binnen enkele uren gerepareerd, waarna Amerikaanse vliegtuigen ook de aanval op het laatste Japanse vliegdekschip Hiryu inzetten. Dit werd in brand geschoten en bleef de hele nacht doorbranden.

De slag bij Midway, die drieduizend levens vergde, betekende een keerpunt in de strijd tussen de Amerikanen en de Japanners. Japan bleef een geduchte tegenstander, maar na het verlies van vier vliegdekschepen op één dag – praktisch de halve marine – was het vanzelfsprekende overwicht verleden tijd.

• IsGeschiedenis.nl